کاردیولوژی یا پزشکی قلب یک تخصص در پزشکی است که با اختلالات قلب سر و کار دارد. این رشته شامل تشخیص پزشکی و درمان اختلالات مادرزادی قلب، بیماری های عروق کرونر، نارسایی قلب، بیماریهای دریچه ای قلب و الکتروفیزیولوژی است. پزشکان متخصص قلب و عروق، کاردیولوژیست یا متخصص قلب و عروق خوانده می شوند. پزشکانی که در زمینه جراحی قلب تخصص دارند جراح قلب خوانده می شوند.
انجام معاینه منظم فرد توسط متخصص قلب و عروق، یکی از بهترین راه‌های تشخیص بیماریهای قلبی است، چرا که قبل از ابتلا یا عود بیماری، تشخیص داده می‌شود.
درمان بیماریهای قلب و عروق خونی، انجام آنژیوگرافی، اکو و نیز تعیین موارد لازم برای عمل جراحی قلب به این گروه از پزشکان مرتبط است. عملکرد این رشته کاملا همانند رشته تخصصی قلب و عروق است (متخصصین قلب و عروق) که پس از دوره پزشکی عمومی به دست می‌آید. این رشته فلوشیپ‌های متعددی مثل اکوکاردیوگرافی (تصویربرداری از قلب با امواج صوتی)، اینترونشنال کاردیولوژی (ترمیم قلب و عروق از طریق کاتتر)، بیماریهای مادرزادی قلب در بالغین، نارسایی قلب، پیس‌میکر (دستگاه ضربان‌ساز قلب) و. . . . نیز دارد.
۱. نوار قلبی (الکتروکاردیوگرافی): نوار قلبی، فعالیت الکتریکی قلب را ثبت میکند و نشان‌دهنده نحوه عملکرد ریتم قلب است.
با نوار قلب می‌توان تا حد زیادی شواهدی از سکته قلبی را مشخص کرد.
این روش قابل‌دسترس و ارزان است، ولی مشکل این وسیله، دادن اطلاعات کلی است و نمی‌توان با نوار قلب، به جزییات اختلال قلبی پی برد.
متخصص قلب و عروق
۲. هولتر ریتم قلب: وقتی فردی دچار اختلال ریتم قلبی است، می‌توان از ابزاری به نام هولتر ریتم قلب استفاده کرد.
این دستگاه به شکل پرتابل و قابل حمل است و برای مدت طولانی (۲۴ ساعت یا بیشتر) به بیمار وصل می‌شود.
اگر اختلالات ریتم قلبی در زمان‌های خاصی اتفاق افتاده باشد، با این دستگاه دقیق‌تر مشخص می‌شود.
متخصص قلب و عروق
۳. رادیوگرافی از قفسه سینه: همان عکسبرداری ساده از قفسه سینه است که در آن اندازه قلب، سایه قلب و بافت ریه و استخوان‌ها مشخص می‌شود. بررسی با این ابزار هم جنبه کلی دارد.
۴. اکوکاردیوگرافی: برای اطلاع از وضعیت دریچه‌ها و حفره‌های قلبی، عملکرد پمپاژ و اختلال‌های مادرزادی قلبی، متخصص قلب و عروق از وسیله‌ای به نام اکوکاردیوگرافی استفاده میکند.
مکانیسم کارکرد این وسیله با استفاده از امواج ماورای صوت است. مزیت این ابزار، بی‌خطر بودن آن (حتی برای خانم‌های باردار) و قدرت بالای آن در تشخیص است.
متخصص قلب و عروق
اکوکاردیوگرافی به دو صورت انجام می‌شود: از طریق قفسه سینه و از طریق مری (قلب پشت مری قرار دارد و پروپ وارد شده به مری، در فاصله کم و با دقت بیشتری قلب را بررسی میکند.)
از این وسیله می‌توان برای بررسی نحوه خون‌رسانی قلب و گرفتگی عروق کرونر قلب استفاده کرد.
۵. تست ورزش: تست ورزش مانند نوار قلبی است، با این تفاوت که بیمار روی دستگاه تردمیل حرکت میکند و نوار قلب ثبت می‌شود.
اگر اختلالی در عملکرد ریتم و خون‌رسانی قلبی وجود داشته باشد، با تست ورزش مشخص می‌شود.
این روش برای تشخیص گرفتگی عروق کرونر مفید است.
۶٫ اسکن تالیوم: برای انجام این اسکن، ماده رادیواکتیو به بیمار تزریق می‌شود.
این ماده جذب قلب می‌شود و اگر در میزان خون‌رسانی و عملکرد عضله قلبی مشکلی وجود داشته باشد، مشخص خواهدشد.
اسکن تالیوم برای بیماران دچار سکته قلبی و کاهش خون‌رسانی در عضله قلب استفاده می‌شود.
۷. سی‌تی آنژیوگرافی: نوعی سی‌تی‌اسکن است که دقت بالایی دارد تا حدی که می‌توان عروق ریز کرونر را با آن بررسی کرد.
۸. ام.آر.آی: وسیله MRI می تواند عروق، عملکرد، آناتومی و حفره‌های قلب را به خوبی نشان دهد و به نظر می‌رسد در آینده بهترین روش برای تشخیص بیماریهای قلبی باشد.
۹٫ آنژیوگرافی: جزو روش‌های تهاجمی برای بررسی قلب است.
متخصص قلب و عروق
در روش آنژیوگرافی بیمار باید بستری شود و از شریان کشاله ران یا دست، کاتترهای نازکی را به قلب میفرستند و داخل عروق کرونر تزریق انجام می‌شود تا عروق و حفره‌های قلبی بررسی شوند.
این وسیله تشخیصی است، ولی در حین تشخیص و در صورت وجود گرفتگی عروق، می‌توان با آن اقدام به باز کردن رگ خونی با بالون یا استنت‌گذاری (آنژیوپلاستی) نیز کرد.
۱۰. الکتروفیزیولوژیک استاتیک: در این روش نیز با استفاده از کاتترهای خاص و سیم‌های نازک، عملکرد الکتریکی قلب توسط متخصص قلب و عروق بررسی می‌شود.
اگر مسیر فرعی در قلب وجود داشته باشد، می‌توان مسیر را درمان کرد.
